1 Augustus 2023 – World Wide Web Day: Een Terugblik op de Pioniers van het Nederlandse Internet

Op 1 augustus vieren we World Wide Web Day, een dag gewijd aan de viering van de geboorte van het World Wide Web (www) en de erkenning van de impact ervan op de wereld. Wereldwijde Web Dag wordt jaarlijks gevierd op 1 augustus, omdat het op deze dag in 1991 was dat Tim Berners-Lee een voorstel voor het World Wide Web plaatste op de alt.hypertext nieuwsgroep.

Het World Wide Web, ook wel bekend als het Web, werd in 1989 gecreëerd door Sir Tim Berners-Lee terwijl hij werkte bij CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire c.q.  de Europese Raad voor Kernonderzoek). In maart 1989 diende Berners-Lee een voorstel in voor een “gedistribueerd informatiesysteem” om het delen en bijwerken van informatie tussen onderzoekers bij CERN te vergemakkelijken. Deze eerste website werd gehost op Berners-Lee’s NeXT-computer, die tevens diende als ’s werelds eerste webserver. Deze site,  info.cern.ch, werkt nog steeds.

Het was vervolgens op de historische dag in februari 1992 dat een baanbrekend moment plaatsvond in de Nederlandse geschiedenis van het internet. De allereerste Nederlandse website, www.nikhef.nl, ging toen online.

Deze website behoorde toe aan het Nationaal instituut voor kern- en hoge-energiefysica (Nikhef), dat vandaag de dag bekendstaat als het Nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef.

Het was niet alleen een primeur voor Nederland, maar ook wereldwijd een opmerkelijke gebeurtenis, aangezien er op dat moment slechts twee andere instituten waren die Nikhef voorafgingen: CERN in Zwitserland en SLAC (Stanford Linear Accelerator Center) in de Verenigde Staten. Hierdoor werd www.nikhef.nl niet alleen de eerste website van Nederland, maar ook de derde ter wereld. Deze primeur was mogelijk doordat Nikhef betrokken was bij onderzoek op CERN, wat hen in staat stelde vroegtijdig aan te sluiten bij dit nieuwe fenomeen dat werd ontwikkeld door Tim Berners-Lee en Robert Cailliau op CERN. Het was een noodzakelijke stap om de informatie-uitwisseling tussen duizenden fysici over de hele wereld te vergemakkelijken.

Een van de sleutelfiguren die betrokken waren bij de introductie van het web in Nederland was Willem van Leeuwen, een CT-medewerker bij Nikhef. Hij woonde een workshop bij op CERN en kreeg vervolgens de aanmoediging van Karel Gaemers, de toenmalige directeur van Nikhef, om de software te installeren op de centrale computer van Nikhef, een Sun 4/690. Gaemers werd later een van de eerste gebruikers van de verbinding met CERN en SLAC. Van Leeuwen herinnert zich: “Hij raadpleegde de SLAC preprint-database, dat werkte beter dan het programma dat SLAC hiervoor had ontwikkeld. Andere enthousiaste gebruikers waren de secretaresses, die tot dan toe alleen telefoonnummers van mensen op CERN konden bemachtigen via onderzoekers op Nikhef die toegang hadden tot de CERN IBM.

In 1991 en 1992 speelde Nikhef als een van de aan CERN gelieerde onderzoeksinstituten een belangrijke rol in het promoten van deze nieuwe technologie binnen CERN en andere instituten die op CERN onderzoek deden. Dankzij de goede netwerkverbinding met CERN was de Nikhef WWW-server altijd beschikbaar voor demonstraties. De betrokkenheid van Nikhef en andere Nederlandse pioniers heeft bijgedragen aan de snelle groei en verspreiding van het World Wide Web.

Het succes van het World Wide Web kan worden toegeschreven aan de eenvoud van het concept en de mogelijkheid voor iedereen om bij te dragen.

Van Leeuwen legt uit: “Het kwam door de eenvoud van het concept dat werd uitgevoerd door een klein team dat niet werd gehinderd door managers. De broncode was openbaar zodat iedereen die geïnteresseerd was in het project kon bijdragen.

Naast Nikhef hebben andere Nederlandse personen ook een pionierende rol gespeeld in de geschiedenis van het internet zoals Marleen Stikker (de Digitale Stad), Arko van Brakel (Euronet), Erik Huizer (IETF) en Frances Brazier (NL Net). Fun fact: de huidige voorzitter van Internet Society Nederland, Ruben Brave, heeft de eerste handleiding van Planet Internet, het huidige KPN Vandaag, geschreven. De Planet Internet-handleiding van Brave is te bezichtigen in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag.

Planet Internet was uiteindelijk de grootste commerciële internetaanbieder (ISP’s) van Nederland en werd in 1995 opgericht en had als aandeelhouders partijen als KPN, Wegener Media en de Telegraaf.

Op World Wide Web Day willen we namelijk niet alleen stilstaan bij de technologische mijlpalen en innovaties, maar ook bij de mensen die ons hebben gebracht waar we vandaag de dag zijn. Laten we hun visie en vastberadenheid vieren en erkennen hoe hun werk de wereld heeft veranderd.

Dus laten we op deze bijzondere dag het Wereldwijde Web omarmen en alles ontdekken wat het te bieden heeft.

Hoe kun je World Wide Web Day 2023 het beste vieren? Hier zijn enkele ideeën:

1. Leer over de geschiedenis van het web: Er zijn veel online en offline bronnen die je kunnen leren over de geschiedenis van het web, van de bescheiden beginjaren tot de huidige dominantie. Een goed beginpunt zijn de websites van CERN over “The birth of the Web” en Internet Society “A Short History of the Internet”.

2. Ontdek nieuwe websites en apps en deel die met anderen: Met zoveel websites en apps die er zijn, valt er altijd iets nieuws te ontdekken. Neem de tijd om een paar websites of apps te verkennen die je nog niet eerder hebt gezien. Er zijn veel manieren om je favoriete websites te delen met anderen. Je kunt ze op sociale media plaatsen, naar vrienden en familie sturen, of zelfs je eigen website of blog maken. Als lid van Internet Society kun je terecht bij een levendige internationale online community. Stimuleer vrienden, familie en collega’s om lid te worden van Internet Society Nederland.

3. Creëer een website of blog: Dit is een geweldige manier om je gedachten, ideeën en creativiteit met de wereld te delen. Heb je een leuk idee voor een blog of een artikel geschreven hebben wat interessant is voor herpublicatie? Mail dan naar voorzitter@isoc.nl je suggestie.

4. Leer programmeren: Dit is een waardevolle vaardigheid die vele nieuwe mogelijkheden voor je kan openen. Er zijn veel initiatieven waar je kosteloos kunt leren programmeren.

5. Sluit je aan bij de webontwikkelingsgemeenschap: Er zijn veel online fora en gemeenschappen waar je kunt verbinden met andere webontwikkelaars en van elkaar kunt leren. Neem deel aan het World Wide Web Consortium (W3C), een organisatie die de webstandaarden voor het wereldwijde web ontwerpt, zoals HTML, XHTML, XML, CSS en de Web Content Accessibility Guidelines. Het W3C is in 1994 opgericht in samenwerking met CERN, ondersteund door DARPA en de Europese Commissie. Lees meer bij “Why join W3C?” en bekijk de voordelen van een lidmaatschap op de W3C in deze video

Neem contact op met voorzitter@isoc.nl als je hier interesse in hebt.

6. Word lid van de nieuwe ISOC NL Solid Werkgroep: Solid is een initiatief dat is gestart door Sir Tim Berners-Lee, de uitvinder van het World Wide Web, met als doel een gezonder web te creëren. De werkgroep richt zich op een opkomend ecosysteem van organisaties, academici, studenten en overheidsinstanties om meer te leren over Solid en het in de praktijk toe te passen. Daarnaast streeft de werkgroep ernaar de maatschappij te dienen door bewustwording te creëren en de waarde van Solid te demonstreren. De werkgroep zal communiceren, betrekken en interactie aangaan met de leden door middel van verschillende communicatiekanalen, zoals vergaderingen, workshops, evenementen, en via een website met blogs en informatie-updates. Leer hier meer over de werkgroep.

7. Denk mee over en steun de toekomst van een inclusief World Wide Web: Laat je inspireren door de talk van Sir Tim Berners-Lee, de uitvinder van het World Wide Web, bij het World Economic Forum over zijn visie voor de toekomst van het Internet.

Mail het bestuur van ISOC NL, via bestuur@isoc.nl, jouw ideen of laat weten wat je kunt doen voor het Nederlandse chapter van Internet Society.

Laten we de creativiteit en innovatie vieren die het web hebben gemaakt tot wat het vandaag de dag is.

Fijne World Wide Web Day!

Leave a Reply