Door ISOC NL bestuurslid Karina Palosi
2021 belooft ook niet saai te worden. Veel ervan beleven we online, aan ons stekkie gekluisterd door de quarantaine, net als in 2020. Om het thuis wat huiselijker te maken hebben mensen massaal plantjes aangeschaft, want ja, als je veel op dezelfde plek zit, ga je toch een keer rondkijken.
Planten hebben een rol in (digitale) kunst, maar hoe de natuur wordt benaderd, de rol die ze kan hebben, verschilt. Planten zouden bijvoorbeeld de basis van de postkapitalistische economie kunnen vormen.
In 2002 heeft Shu Lea Cheang, een Taiwanees-Amerikaans kunstenares een systeem opgezet waarin organische knoflook als het universele ruil- en betaalmiddel zou dienen, en waarmee dus wireless internet, pixels, bytes, bandbreedte kan worden gekocht. Het was geen onaantrekkelijk idee, net nadat de dotcom bubbel en de Twin Towers waren ingestort.
Bezoekers van de website van het project konden URL’s toevoegen in ruil voor virtuele knoflook of “G”, en in de G-Mart werd het omgeruild voor echte knoflook. Volgens plannen zou organische knoflook tegen 2030 de meest aantrekkelijke valuta worden. Lees meer hierover: Garlic=Rich Air (2002).
In 2019 vertegenwoordigde Cheang Taiwan op de Biennale van Venetie met een werk over digitale surveillance en gender; meer daarover een andere keer.
Sinds 2002 hebben we eerder een aandachtseconomie ontwikkeld. Een werk dat het gevat vormgeeft is Publicity Plant, het afstudeerwerk van Sander Veenhof / SNDRV uit 2009. Men kon de plant, wat het boeket werd voor zijn afstuderen, online aandacht geven en elke tweet, like, search en andere vorm van virtuele aandacht gaf de plant in een geautomatiseerde omgeving licht en voeding. De plant werd dus op die manier door de online aandacht in leven gehouden.
Sinds zijn afstuderen werkt hij met augmented reality (AR) en heeft hij een veelzijdig en intrigerend oevre opgebouwd. Ook dat is voor een andere keer.
Uiteindelijk zijn wij natuurlijk afhankelijk van planten, maar daar denken we niet altijd even graag aan. Verschillende constellaties verkennen is natuurlijk ook vreselijk interessant, zouden bijvoorbeeld planten van hun soortgenoten afhankelijk kunnen worden? Zouden ze elkaar kunnen verzorgen met behulp van technologie? Nathalie Gebert maakte de Symbiotic Transmitter (2020-2021) waarin ze een aantal zeer gevoelige planten, Mimosa pudica’s met sensors met elkaar verbindt. Mimosas sluiten hun blaadjes bij de kleinste aanraking en door hun beweging wordt het signaal naar de andere plant doorgegeven. Door de serieschakeling van de planten moet het hele systeem werken, alle plantjes moeten leven en meewerken om alle planten in leven te houden.
Natuurlijk zou het ook interessant zijn om het werk te zien groeien, zouden de planten bijvoorbeeld op een gegeven moment meer technologie nodig hebben? Nieuwe sensors die aangeven wanneer ze zich willen verplaatsen? Gaan ze de technologie begrijpen en ermee samenwerken? Ik vind het persoonlijk ook een geweldige propositie, dat de natuur technologie nodig zou kunnen hebben om te overleven.
Kunstenaarsduo Driessens & Verstappen geeft planten geen opties in hun werk Herbarium Vivum. Hun plant hoeft niet samen te werken om te overleven, zij onderzoeken juist hoe wij planten kunnen laten conformeren aan onze ideeën. Een tomatenplant groeit bijna 2 dimensionaal platgedrukt tegen het venster van V2, het lab voor unstable media in Rotterdam. Op het scherm en in boeken zien wij planten eigenlijk altijd alleen tweedimensionaal, en deze plant benadert de afbeelding die wij van hem hebben: de plant zelf wordt de representatie van de plant.
Je kan een tuin natuurlijk ook digitaliseren. Een installatie uit 1992 bracht mens en plant samen en uit wat de plant waarnam uit de elektrische lading van de aanraking van een persoon werden nieuwe planten gecreëerd op het scherm. Je kon de plant dus bijna als een theremin gebruiken om een tuin te bouwen. Er was ook een Ctrl+Z ontwikkeld voor het systeem: de cactus. Door die aan te raken kon je delen van de tuin wissen, en dat ook voelen.
Een volledig digitale tuin zelf aanleggen, zonder de tussenkomst van een plant-in-the-middle is ook een mogelijkheid. In Mutant garden van Harm van den Dorpel creëert het algoritme die de tuin genereert ook overtollige elementen, wat natuurlijk de evolutie ten goede komt, als ik het technische aspect goed begrijp. Bekijk het werk zelf.
Het is voor iedereen toegankelijk op het internet, iedereen kan zijn eigen tuin bouwen – en de kunstenaar steunen via de Left Gallery.
Dit zijn maar enkele tips voor het opbouwen van een kunst-biosfeer in huis. Hopelijk voelt het nu allemaal wat beter thuis. Wie zich na 2020 niet beter durft te voelen en nog even liever niet ontspant is er https://endlessdoomscroller.com/ van Ben Grosser.
Maar ook dan komt er waarschijnlijk een punt, de uitputting, wanneer je niets meer kan zien, niets meer wilt zien – en toch niet weg kan bijven van het internet. Dan is er nog optie 404.
Enjoy!