ISOC NL inspireert Tweede Kamerleden over digitale autonomie in Caribisch Nederland

Tijdens een inspiratiesessie op 12 maart 2024 in de Tweede Kamer gingen Tweede Kamerleden Barbara Kathmann (PvdA) en Raoul White (PvdA) in gesprek met de Internet Society Nederland (ISOC NL) over de urgente digitale uitdagingen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Centraal stonden de risico’s van digitale afhankelijkheid, de gebrekkige infrastructuur op de BES- en CAS-eilanden, en mogelijke beleidsmaatregelen voor structurele verbetering.

De bijeenkomst was geïnitieerd op verzoek van de Kamerleden en vond plaats in een informele en verdiepende setting. ISOC NL presenteerde een vernieuwend beleidskader gebaseerd op het rapport “Digitale Soevereiniteit en Infrastructuur op de BES- en CAS-eilanden (2025)”. De sessie, begeleid door voorzitter Ruben Brave (ISOC NL), werd inhoudelijk gevoed door een beleidsnotitie en een interactieve presentatie. Deze bouwden voort op veldonderzoek en inzichten uit o.a. het ISOC Pulse-platform, technische analyses, en input van lokale en internationale experts.

Belangrijkste bevindingen uit het rapport:

Veel mensen op de Caribische eilanden van Nederland hebben nog steeds te maken met traag, duur en kwetsbaar internet. Tijdens de inspiratiesessie in de Tweede Kamer heeft Internet Society Nederland voorstellen gedaan om dat te verbeteren. Denk aan betere kabelverbindingen, eerlijke concurrentie tussen internetaanbieders, en ervoor zorgen dat het internetverkeer niet helemaal via het buitenland hoeft te lopen. Zo kunnen de eilanden digitaal sterker, zelfstandiger én veiliger worden.

Technische oorzaken huidige situatie:

• Oudere zeekabelinfrastructuur (45% ouder dan 20 jaar) maakt de regio kwetsbaar voor storingen en verhoogt kosten;
• Beperkte lokale contentcaching en het ontbreken van Internet Exchange Points (IXP’s) zorgen voor hoge latency en afhankelijkheid van buitenlandse infrastructuur. Een IXP (Internet Exchange Point) is een knooppunt waar verschillende internetaanbieders en netwerken direct met elkaar verbinden en data uitwisselen.In plaats van dat internetverkeer om moet reizen via het buitenland, blijft het lokaal – dat maakt internet sneller, goedkoper en veiliger.;
• Overheidswebsites op de eilanden voldoen nauwelijks aan internetstandaarden zoals IPv6, DNSSEC of e-mailbeveiliging (DMARC, DKIM). Samen zorgen deze standaarden voor een veiliger, betrouwbaarder en toekomstbestendig internet;
  • IPv6: Dit is de nieuwste versie van het internetadres-systeem. Het zorgt ervoor dat we genoeg unieke IP-adressen hebben om iedereen en alles veilig met het internet te verbinden, nu en in de toekomst.
  • DNSSEC: Dit beveiligt het “telefoonboek van het internet” (DNS) zodat je zeker weet dat je verbinding maakt met de juiste website, en niet met een nepversie. Het voorkomt zogeheten spoofing.
  • DMARC & DKIM (e-mailbeveiliging): Deze technologieën zorgen ervoor dat e-mails echt afkomstig zijn van wie ze zeggen te komen. Ze helpen spam, phishing en misbruik van e-mailadressen tegen te gaan.
• Economische afhankelijkheid van buitenlandse clouddiensten en fintech-barrières (zoals beperkte PayPal-integratie) beperken de innovatiekracht van lokale ondernemers;
• De economische schade als gevolg van onderontwikkelde digitale infrastructuur wordt geraamd op ruim 188 miljoen USD per jaar.

Beleidsvoorstellen van ISOC NL:

1. Beleidsmaatregelen zonder wetgeving: o.a. realisatie van een regionaal IXP in Sint Maarten met cachingfunctionaliteit, en bevordering van fintech-toegang via banken en toezichthouders;
2. Wet Digitale Soevereiniteit BES: infrastructuurstimulering, markttoezicht om monopolievorming tegen te gaan, en verplicht caching door ISP’s;
   • Verplicht caching door ISP’s betekent dat internetaanbieders (ISP’s) kopieën van veelgebruikte content – zoals video’s of websites – lokaal opslaan op hun eigen servers. In plaats van dat elke klik data moet ophalen uit bijvoorbeeld de VS of Europa, wordt het direct geleverd vanaf een lokale server. Dat maakt internet:
     • sneller (minder wachttijd),
     • goedkoper (minder buitenlandse datakosten),
     • en stabieler (minder afhankelijk van verre verbindingen).
   • Door dit verplicht te stellen, wordt digitale toegang voor iedereen betaalbaarder en beter.
3. Wet Digitale Gelijkwaardigheid BES & CAS: prijsregulering, bevordering van internetstandaarden en oprichting van een regionaal soevereiniteitsfonds.
   • Prijsregulering: De overheid stelt regels in om te voorkomen dat internetaanbieders te hoge prijzen vragen. Zo blijft internettoegang betaalbaar voor iedereen, ook op kleine of afgelegen eilanden waar weinig aanbieders actief zijn.
   • Bevordering van internetstandaarden: De overheid stimuleert of verplicht het gebruik van moderne veiligheids- en toegankelijkheidsstandaarden zoals IPv6, DNSSEC en e-mailbeveiliging. Dit zorgt voor een veiliger en toekomstbestendiger internet voor burgers, bedrijven en overheden.
   • Oprichting van een regionaal soevereiniteitsfonds: Er zou een speciaal fonds opgericht moet worden om investeringen in digitale infrastructuur te ondersteunen. Denk aan betere kabels, lokale datacenters of training voor technisch personeel. Zo bouwen de eilanden aan meer eigen digitale controle – in plaats van afhankelijk te zijn van buitenlandse bedrijven of netwerken.

Ook werd een strategisch voorstel gedaan voor een onderzeekabelverbinding via de Azoren, als kostenbesparend en geopolitiek EU-alternatief voor Amerikaanse transitroutes. Er is voorgesteld om een onderzeese internetkabel aan te leggen via de Azoren – een eilandengroep die bij Portugal hoort. Deze route zou de Caribische eilanden verbinden met Europa, zonder dat het dataverkeer via de Verenigde Staten hoeft te lopen.

Waarom dit belangrijk is:

• Kostenbesparing: De route via de Azoren is bijna de helft korter dan een directe kabel naar Nederland. Dat maakt aanleg en onderhoud veel goedkoper.
• Meer digitale onafhankelijkheid: Door dataverkeer binnen de EU te houden, worden de eilanden minder afhankelijk van Amerikaanse infrastructuur. Dat is beter voor privacy, veiligheid én geopolitieke autonomie.

Kortom: deze kabel biedt een betaalbaar, veilig en strategisch sterk alternatief voor de bestaande routes.

In lijn met het ISOC NL Actieplan en ISOC 2030 Strategie

Deze inzet past naadloos binnen het ISOC NL Actieplan, waarin internetconnectiviteit en veerkracht een speerpunt vormen. Specifiek wordt de steun voor on(der)bediende regio’s zoals Caribisch Nederland expliciet benoemd, evenals de inzet op bewustwording rond zeekabels, netneutraliteit en digitale infrastructuur. In het ISOC NL Actieplan wordt extra aandacht gevraagd voor regio’s die vaak over het hoofd worden gezien – zoals Caribisch Nederland. Dit zijn gebieden waar internetverbindingen niet goed of betaalbaar genoeg zijn, of waar de infrastructuur verouderd is.

Het plan benoemt drie speerpunten:

1. Steun voor onderbediende regio’s: ISOC NL wil actief bijdragen aan betere internettoegang op plekken zoals de BES-eilanden. Dat betekent: betere verbindingen, lagere kosten en meer digitale gelijkheid.
2. Bewustwording rond zeekabels: Veel mensen weten niet hoe belangrijk onderzeese glasvezelkabels zijn voor het internet. ISOC NL zet zich in om hierover voorlichting te geven, omdat deze kabels letterlijk de levenslijn zijn voor eilanden. Schade of zwakke infrastructuur heeft grote gevolgen.
3. Netneutraliteit en digitale infrastructuur: ISOC NL verdedigt het principe dat internetaanbieders alle dataverkeer gelijk moeten behandelen – zonder voorrang of blokkades. Daarnaast pleit men voor investeringen in sterke, open en veilige digitale netwerken.

Kort gezegd: ISOC NL wil zorgen dat ook afgelegen regio’s volwaardig kunnen meedoen in de digitale samenleving – eerlijk, veilig en onafhankelijk.

Daarnaast sluit dit project aan bij de wereldwijde Internet Society 2030 Strategy, met als doel: “People everywhere have access to affordable, reliable, and resilient Internet.” Het initiatief draagt bij aan drie strategische kerndoelen:

• Het dichten van de wereldwijde digitale kloof (Global Inequality);
• Het versterken van internetinfrastructuur en lokale autonomie (Fostering Sustainable Peering Infrastructure);
• En het vergroten van internetveiligheid en digitale weerbaarheid in kwetsbare regio’s (Securing Global Routing).

Ook het ISOC Global Action Plan 2024 benoemt de bouw van lokale IXPs, beleidsbeïnvloeding ten behoeve van open internetinfrastructuur, en capaciteitsversterking in onderbediende regio’s als expliciete doelstellingen. Het ISOC Global Action Plan 2024 (het wereldwijde actieplan van de Internet Society) benadrukt drie belangrijke doelen die ook terugkomen in het voorstel voor de Caribische eilanden:

1. Bouw van lokale IXPs: ISOC wil meer lokale internetknooppunten (IXPs) helpen opzetten. Daardoor hoeft internetverkeer niet langer via het buitenland te reizen, wat internet sneller, veiliger en goedkoper maakt.
2. Beleidsbeïnvloeding voor open internetinfrastructuur: ISOC zet zich wereldwijd in om overheden te adviseren en overtuigen om wetten en regels te maken die zorgen voor een open, betrouwbaar en eerlijk internet – zonder blokkades, machtsmisbruik of censuur.
3. Capaciteitsversterking in onderbediende regio’s: ISOC helpt juist die gebieden die nog achterlopen – zoals kleine eilanden of plattelandsgebieden – met kennis, training en technische ondersteuning. Zo kunnen ze hun eigen digitale infrastructuur opbouwen en beheren.

Met andere woorden: wat ISOC NL nu voorstelt voor de BES- en CAS-eilanden past precies binnen de bredere wereldwijde missie van de Internet Society.

Oproep tot samenwerking

ISOC NL roept beleidsmakers, telecomaanbieders en maatschappelijke organisaties op om gezamenlijk te werken aan duurzame digitale infrastructuur in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Zonder concrete beleidsmaatregelen dreigen de BES- en CAS-eilanden verder achterop te raken – met alle sociale, economische en geopolitieke risico’s van dien.

📥 Bekijk hier het volledige rapport:

📊 Download de Engelstalige presentatie:

Contactpersoon voor pers of vervolgafspraken:
Internet Society bestuur – bestuur@isoc.nl