Beste leden van de Internet Society Nederland,
De toekomst van internetgovernance staat op het spel. Tech Neocolonialism bedreigt de fundamentele principes van een vrij en open internet door digitale infrastructuren, data, en markten te domineren. Grote technologiebedrijven en machtige landen oefenen invloed uit zonder rekening te houden met de autonomie van gemeenschappen, wat leidt tot economische exploitatie, desinformatie, en een fragmentatie van het internet.
De Europese Commissie heeft een cruciale consultatie geopend over internetgovernance, en wij roepen al onze leden op om actief deel te nemen vóór de deadline op 14 januari 2025. Deze consultatie is van levensbelang omdat het de basis legt voor de rol van de EU in het beschermen van een vrij, open en globaal interoperabel internet tijdens de komende WSIS+20-top.
Het concept Tech Neocolonialism legt bloot hoe moderne digitale overheersing niet alleen landen met zwakke economische structuren raakt, maar ook westerse economieën door zwakke regelgeving en strategische afhankelijkheden. Hoewel sommige technologiebedrijven actief bijdragen aan een ethisch en open internet, benadrukt deze trend de noodzaak van sterkere regelgeving en een herstel van vertrouwen.
Het behoud van een open internet vereist jouw betrokkenheid. Deelname aan de EU-consultatie over internetgovernance biedt een unieke kans om bij te dragen aan een inclusieve en eerlijke digitale toekomst. Samen kunnen we fragmentatie voorkomen en de waarden van samenwerking, innovatie en democratie beschermen.
Wat is Tech Neocolonialism?
We staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk van digitale overheersing: Tech Neocolonialism. Deze term beschrijft hoe machtige technologiebedrijven en landen dominantie uitoefenen over digitale infrastructuren, data en markten, vaak ten koste van de autonomie en belangen van andere regio’s.
In tegenstelling tot traditioneel kolonialisme, dat vaak direct fysiek grondgebied of natuurlijke hulpbronnen exploiteerde, werkt Tech Neocolonialism via digitale middelen. Het richt zich op:
- Extractie van data en economische waarde: Technologische platforms halen waardevolle gegevens uit gemeenschappen en markten zonder substantiële bijdragen terug te leveren.
- Controle over digitale infrastructuur: Grote technologiebedrijven monopoliseren essentiële digitale systemen en creëren afhankelijkheden bij overheden, burgers en bedrijven.
- Politieke en economische invloed: Deze actoren gebruiken hun macht om regelgeving en beleid in hun voordeel te sturen, zowel lokaal als internationaal.
Het begrip Tech Neocolonialism benadrukt dat deze praktijken niet alleen gericht zijn op regio’s met kwetsbare economische structuren, maar ook op westerse landen met zwakke regelgeving of strategische hulpbronnen. Dit maakt het concept relevanter en breder toepasbaar in het huidige geopolitieke speelveld.
Het is echter belangrijk te benadrukken dat niet alle techbedrijven hetzelfde zijn. Veel kleinere, innovatieve bedrijven en initiatieven dragen actief bij aan de ontwikkeling van een open en ethisch internet. Bedrijven in bijvoorbeeld open-source technologieën, educatieve platforms en privacygerichte tools laten zien dat technologie ook ten dienste kan staan van het maatschappelijk belang. Bij beleidsvorming is het cruciaal om dit onderscheid te maken.
Waarom nu?
Sinds de herverkiezing van Donald Trump in de VS is het geopolitieke speelveld verder gepolariseerd, wat directe gevolgen heeft voor internetgovernance. Nationale belangen hebben geleid tot voorstellen om internetinfrastructuur te fragmenteren en staatscontrole te versterken, onder het mom van nationale veiligheid en soevereiniteit. Dit dreigt de openheid en inclusiviteit van het internet fundamenteel te ondermijnen.
Het voorbeeld van Trumps interesse in Groenland illustreert hoe strategische hulpbronnen – of het nu gaat om fysieke grondstoffen of digitale controle – centraal staan in moderne geopolitieke machtsdynamieken. Dit voorbeeld laat zien hoe machtige actoren wereldwijd invloed proberen te verkrijgen, vaak zonder rekening te houden met de autonomie en rechten van de lokale gemeenschappen.
Hoe werkt Tech Neocolonialism?
Tech Neocolonialism manifesteert zich op verschillende manieren:
- Desinformatie en manipulatieve retoriek als instrument: Platforms zoals Meta (Facebook) en X (Twitter) hebben hun verantwoordelijkheid voor factchecking verminderd, wat heeft geleid tot een toename van desinformatie. Dit ondermijnt het vertrouwen in democratische processen en publieke informatie. Het ISOC NL artikel “Whoever Does Not Study Rhetoric Will Be a Victim of It“ onderstreept hoe machtige actoren taal en framing gebruiken om hun invloed te legitimeren. Techbedrijven zetten retoriek in om beleidsmakers en het publiek te overtuigen van hun ‘onmisbaarheid’, terwijl ze tegelijkertijd burgerrechten en democratische waarden ondermijnen.
- Controle over digitale infrastructuur: Grote technologiebedrijven beheren essentiële infrastructuren en data, wat leidt tot afhankelijkheid en beperkte autonomie van lokale overheden en gemeenschappen.
- Dominantie in regelgeving: Techbedrijven beïnvloeden beleidsmakers om regelgeving te versoepelen of naar hun hand te zetten, wat leidt tot marktdominantie ten koste van kleinere spelers.
- Geopolitieke spanningen: Staten en bedrijven proberen strategische posities te verwerven in cruciale digitale en fysieke infrastructuren. Dit leidt tot nieuwe machtsblokken die vaak meer gericht zijn op concurrentie dan op samenwerking.
Wat staat er op het spel?
1. Vertrouwen als basis voor samenwerking
Zoals Focco Vijselaar, CEO van VNO-NCW, benadrukte tijdens zijn keynote tijdens het ISOC NL 25-jarig jubileum: “Vertrouwen is de hoeksteen van een goed functionerend internet.” Zonder vertrouwen kunnen ondernemers, burgers en overheden het internet niet benutten als platform voor samenwerking, innovatie en economische groei. Het gebrek aan vertrouwen in digitale systemen, veroorzaakt door manipulatie en economische exploitatie, dreigt deze vooruitgang te ondermijnen.
2. Inclusieve innovatie
Historische voorbeelden, zoals de open standaardisatie van het World Wide Web, tonen aan dat inclusiviteit cruciaal is voor economische groei en maatschappelijke vooruitgang. Tech Neocolonialism bedreigt deze inclusiviteit door ecosystemen te creëren waarin slechts enkele spelers profiteren. Zonder vertrouwen in een eerlijk speelveld zullen kleine spelers en lokale gemeenschappen hun bijdragen aan innovatie beperken.
3. Fragmentatie van het internet
Nationale belangen en geopolitieke spanningen leiden tot een gefragmenteerd internet, waarbij landen en bedrijven “digitale muren” bouwen om zichzelf te beschermen tegen dreigingen. Dit belemmert niet alleen wereldwijde samenwerking, maar versterkt ook de macht van grote spelers die al een dominante positie hebben.
Waarom jouw stem nodig is
Het behoud van een vrij, open en ethisch internet hangt af van jouw input. Door deel te nemen aan de consultatie, draag je bij aan het herstel van vertrouwen in een internet dat gebaseerd is op samenwerking, inclusiviteit en respect voor fundamentele waarden.
Word actief in ISOC NL-werkgroepen
Wil je meer doen? Overweeg dan om lid te worden van een van onze werkgroepen. In het kader van deze consultatie is vooral de Werkgroep Internet Transparantie van belang. Deze werkgroep richt zich op het vergroten van inzicht in hoe het internet functioneert en de invloed van diverse actoren.
De Werkgroep Internet Transparantie heeft al aanzienlijke impact gehad, met onder meer zichtbaarheid in de media en constructieve bijdragen aan het debat over internetgovernance. Meer informatie vind je hier:
Wat kun je doen?
- Neem deel aan de EU-consultatie: Vul de vragenlijst in en deel je inzichten. Ga naar deze link om jouw bijdrage te leveren.
- Word lid van een werkgroep: Overweeg je aan te sluiten bij de Werkgroep Internet Transparantie om structureel bij te dragen aan de bescherming van een open internet.
- Informeer en mobiliseer: Deel onze boodschap via social media en andere kanalen om bewustwording te vergroten. Gebruik deze platforms als strategisch hulpmiddel, niet als doel op zich.
- Vergroot de druk: Neem deel aan offline en online debatten, schrijf opiniestukken of spreek je uit binnen je netwerk.
De deadline is 14 januari 2025. Tijd is essentieel. Samen kunnen we de waarden van een vrij en eerlijk internet beschermen voor toekomstige generaties.
Met strijdbare groet,
Het bestuur van Internet Society Nederland