Door Karina Palosi
We vergeten makkelijk dat het internet ook anders zou kunnen zijn. Of dat er een tijd was toen we het internet nog niet voor social media gebruikten – alleen sociaal. De meest gevorderde vormen van interactie waren chatrooms, bulletboards en fora. Lang geleden. De generatie die nu gaat studeren weet niet beter dan dat social media altijd al bestond in de vorm wat wij vandaag de dag kennen.
Natuurlijk zijn sommigen zich van deze vergankelijkheid meer bewust, maar mijn geheugen wist bij elke update de vorige versies, en muscle memory wordt terstond overgeschreven: ik klik verder zonder erover na te denken.
Gelukkig zijn er kunstenaars. Olia Lialina en Dragan Espenschied weten de digitale beginselen van het internet weer in onze herinnering te brengen door drie van de grootste websites terug te zetten in de tijd. Hier zijn Google +, Youtube en Facebook uit 1997: http://1x-upon.com
Onderaan de pagina Pinterest uit 1997, als bonus. Handig, om je favoriete plaatjes ergens te kunnen bewaren.
Sinds deze week is Google+ al opgedoekt. QED, het internet was niet altijd zo en zal ook niet zo blijven. Sommige zwaartepunten lijken too big to fail, maar hoe is bijvoorbeeld Facebook zo groot geworden? Ben Grosser’s treffende samenvatting van het proces: https://bengrosser.com/projects/order-of-magnitude/
En wat zou er gebeuren als Facebook een andere vorm kreeg? Een vorm die geen angst en vervreemding zou opwekken en geen desinformatie zou verspreiden? Met de browser extenties kun je zelf een kijkje nemen: https://bengrosser.com/projects/safebook/
Er zijn ook andere manieren om de giftanden van het internet bij te snoeien. Likes worden tegen ons gebruikt en alleen langzaam aan je post bijgeteld voor een optimale dopamineafgifte. Wij rekenen ons rijk aan duimpjes en hartjes en in de tussentijd laten we ons door het algoritme leiden. Met Grosser’s browser extentie hoeft dat dus ook niet meer: https://bengrosser.com/projects/twitter-demetricator/
Het internet is niet meer alleen een bron van informatie, een uitgestrekte rij aan zorgvuldig gecureerde pagina’s over relevante onderwerpen, neen. Er is nu meer informatie dan wat we aankunnen. Sterker nog, alle informatie is opeens beschikbaar: feiten, alternatieve feiten, een tegenargument en weer het tegenovergestelde van dat alles. We zijn plotsklaps alwetend geworden, maar niemand heeft ons erop voorbereid dat alles tamelijk veel en verwarrend is voor het mensenlijke brein. We reageren daarom ook – niet heel verrassend – door emotioneel te raken.
Vooral sociale media is een plek die veel emoties veroorzaakt. Wij worden allen per stuk verpakt in een matroesjka bestaande uit een echo chamber in een filter bubble in een echo chamber in een filter bubble. Rafaël Rozendaal maakt de emotionele kant van het internet tastbaar met zijn Abstract Browsing project. Download de plugin en lees meer: https://www.newrafael.com/notes-on-abstract-browsing/
De plugin verandert de websites per element in kleuren en vormen, wat ons veel dichterbij het gevoel brengt. Al die elementen op een website doen iets, niet alleen met ons verstand maar ook met onze emoties. In de bonte wirwar wordt het duidelijk, hoe verwarrend het allemaal is.
Zo is het internet vandaag. En dit is pas het begin!